داستان ین

چند سال گذشته را برای ین می توان سالهای سقوط نام نهاد . ین ، ارز رایج کشور ژاپن که عنوان دومین اقتصاد برتر جهان بعد از ایالات متحده را داراست یکی از ارزهای معتبر جهانی و از بازیگران اصلی بازار ارز(Forex) می باشد و نه تنها نمایندگی اقتصاد ژاپن بلکه به نوعی نمایندگی کل منطقه جنوب شرق اسیا را در بازار فارکس بر عهده دارد و آیینه وار تحولات این منطقه و علی الخصوص چین و ژاپن به عنوان بزرگترین اقتصاد های این منطقه را منعکس می کند .
علاوه بر نمایندگی ، در بعضی مقاطع عنوان فرماندهی را هم می پذیرد و تغییرات ارزش این ارز تاثیرات شگفتی بر اقتصاد جنوب شرق اسیا و علی الخصوص ژاپن می گذارد تا جاییکه ارزش ین در برابر دیگر ارزها به یکی از دغدغه های اصلی بدنه اقتصادی دولت ژاپن تبدیل شده است .
در چند سال گذشته بانک مرکزی ژاپن به منظور مقابله با رکود حاکم بر اقتصاد این کشور اقدام به کاهش نرخ بهره کرد بطوریکه آن را تا نزدیکی صفر رساند و عنوان بانک دارای پایینترین نرخ بهره را به خود اختصاص داد ، اما اخیرا و با بوجود آمدن نشانه های از احیای اقتصاد این کشور و به منطقه مثبت خزیدن تورم ، مقامات بانک مرکزی این کشور به رهبری آقای فوکویی تمایل خود را برای افزایش نرخ بهره اعلام کردند و در ماههای گذشته بالاخره بعد از کشمکش فراوان موفق به پیروزی بر مخالفان شدند و نرخ بهره را به 0.25 رساندند که هنوز هم عدد بسیار ناچیزی است اما در آن روزها این امید میان فعالان بازار بوجود آمده بود که این قدم گامی است برای شروع یک مسیر تازه اما آیا براستی چنین است ؟
مانع جدی بر سر راه افزایش نرخ بهره افزایش ارزش ین است .
هنگامی که نرخ بهره یک کشور افزایش می یابد تقاضا برای آن بالا می رود که بالاتر رفتن ارزش ان اولین نتیجه منطقی ان است .
بنا بر این با بالا تر رفتن نرخ بهره بانک مرکزی ژاپن بی هیچ تردیدی ین تقویت می شود و این دقیقا همان مسئله ای است که مقامات ژاپنی را به عنوان یک کشور بشدت وابسته به صادرات خشنود نمی کند .
در سالهای گذشته نیز مقامات ژاپنی تمام تلاش خود را برای کاهش ارزش ین چه بصورت دخالت در بازار (Intervention) بصورت شفاهی (Verbal) چه بصورت عملی کرده اند و تا حدودی نیز در این کار موفق بودند و بسیاری نیز احیای نسبی اقتصاد ژاپن را به برکت کاهش ارزش ین می دانند اما مسئله اینست که اگرچه کاهش ین برای ژاپنیها پر سود بوده اما آیا دیگران نیز از این موضوع به همان اندازه خشنودند ؟
پاسخ اینست که اقتصاد شرکای تجاری ژاپن از این مسئله آسیب می بیند و باطبع واکنش بر انگیز است .
ارزش ین در برابر یورو به پایینترین حد در هشت سال گذشته رسیده که برای مقامات اروپایی چندان قابل قبول نیست .
بسیاری اعتقاد دارند تحولات اخیر در ژاپن و بروی کار امدن دولت اقای ابه (Abe) ممکن است تغییراتی را در سیاستهای پولی ژاپنی ها ایجاد کند اما از ان طرف هستند کسانی که معتقند که مقامات ژاپنی با میل اراده خود دست از ین ارزان نخواهند کشید .
این مسئله در سخنان هفته پیش اقای امی (Omi) وزیر دارایی جدید ژاپن که جانشین اقای تانیگاکی (Tanigaki) شده اند متبلور می شود . " هنوز زود است که در برابر کاهش ارزش ین در برابر یورو عکس العملی نشان دهیم یا اظهار نظری بکنیم " این جمله اقای امی به منزله چراغ سبزی به ضعیفتر شدن ین بود و بیهوده نیز نبود که در ان روز ین سقوط دیگری را تجربه کرد ، اما روز بعد از آن اقای فوجی (Fujii) معاون اقای امی که اگرچه معاونت او را بر عهده دارد اما بواسطه خدمت در دولت قبلی از تجربه بالاتری بر خوردار است بر خلاف رئیس خود سخن گفت " ضعف ین در برابر یورو تا حدی شدید است " .
بسیاری اعتقاد دارند که مقامات ژاپنی در دل از ضعف ین خشنودند اما برای خشمگین نکردن مقامات اروپایی هر از گاهی سخنانی دال بر ناراحت بود از ضعف ین می زنند که کسانی مثل اقای فوجی که تجربه بیشتری دارند این سیاست را بهتر درک می کنند . شاید به همین علت بود که درست یک روز بعد از سخنان اقای امی ، فوجی اشتباه رئیس خود را با کمی شدید توصیف کردن سقوط ین جبران کرد .
اما رفتار بازار بعد از سخنان اقای فوجی بسیار جالب بود . بلافاصله بعد این اظهار نظر ین قوی شد اما بعد از ان مجددا ین به نزول خود ادامه داد .
ظاهرا بازار می داند که سخنان اقای فوجی صرفا جهت حفظ ظاهر بوده و مقامات ژاپنی ین ارزان را بیشتر ین گران دوست دارند و تنها چند دقیقه فریب سخنان اقای فوجی را خورد مجددا به راه خود ادامه داد چون بازار بسیار با هوش است .

چاپ شده در روزنامه دنیای اقتصاد
www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=13426