مثلث چین ،امریکا ، دلار

مثلث چین ، امریکا ، دلار
جمعه هفته گذشته (سی ام مارس ) در حدود ساعت 17 به وقت اروپای مرکزی دلار بدون انکه خبر اقتصادی خاصی منتشر شود بصورت ناگهانی در برابر اکثر ارزهای اصلی ضعیف شد . این موج که به دلیل اعلام خبری در رابطه با روابط اقتصادی چین و امریکا بوجود امد بهانه ای شد تا نگاه عمیق تری به روابط اقتصادی ، سیاسی چین و امریکا بیاندازیم .
خبری که روز جمعه بازار را دچار شک کرد این بود که مقامات رسمی امریکا اعلام کردند که دیگر واردات کاغذ گلاسه (Glossy Paper) از چین را از قوانین ضد یارانه (anti-subsidy laws.( معاف نخواهند کرد .
حجم دلاری واردات این محصول به خاک امریکا از چند صد میلیون دلار بالاتر نیست و از انجایی که این رقم چندان رقم بالایی نیست پر واضح است تاثیر اقتصادی این خبر موجب تضعیف دلار نشده است بلکه علت اصلی تضعیف دلار نگرانی بازار از براه افتادن دوران نزاع اقتصادی میان چین و امریکا می باشد .

کالاهای چینی که به برکت ارزش پایین یوان ، ارز رسمی این کشور در بازار های اروپا و امریکا ( و دیگر نقاط جهان ) بسیار ارزانتر از کالاهای رقیب می نمایند مزاحمت بسیاری برای تولید کنندگان این کشورها بوجود اورده اند و چندین سال است که کشور های دست به گریبان این مشکل علی الخصوص امریکا که مسبب یک سوم کسری تجاری اش را چین میداند به روشهای مختلف منجمله سهمیه بندی و وضع تعرفه سعی در موازنه تجاری دارند که البته چندان موفق نبوده اند .
سوال اینست که چرا امریکا نمی تواند قاطعانه عمل کند و به یکباره از ورود کالاهای ارزان قیمت چینی جلوگیری کند ؟ و یا به عبارت دیگر هراس امریکا از درگیری با چین در چیست ؟ از انجا که یکی از دلایل اصلی مسئله دلار است (که در این باب بیشتر سخن گفته خواهد شد ) درک این موضوع کمک شایانی به فعالان بازار ارز جهت درک رفتار دلار در روزهایی مثل جمعه گذشته می کند .

1- اهرمهای سیاسی :

چین و امریکا اختلافات سیاسی بسیاری دارند و بعد از فروپاشی شوروی سابق بسیاری چین را رقیب اصلی امریکا می دانند . تقریبا تمامی کشورهایی که با امریکا روابط تیره ای دارند با چینی ها روابط خوبی دارند و چین از این مسئله به عنوان اهرم فشار به امریکا استفاده می کند . بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند حمایت از کره شمالی و ایران در موقعیت کنونی از طرف چین نوعی رقابت با امریکا بوده است و در سالهای گذشته با توجه به مشکلات امریکاییها در عراق انان چندان علاقه ای به در گیر شدن با چینیها نداشتند و ظاهرا به جای باج سیاسی (کنار امدن بر سر مسئله کره شمالی ) ترجیح دادند باج اقتصادی بدهند (رضایت به ارزش پایین یوان ) اما با توجه به حل شدن نسبی مسئله کره شمالی و رساندن کار پرونده ایران به شورای امنیت بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که امریکا دیگر چندان نگران اختلافات سیاسی اش با چین نیست و بعد از چند سال بیاد منازعات اقتصادیشان افتاده است .

ایا این تحلیل درست است ؟ از مسائل و مذاکرات پشت پرده ما اطلاعی نداریم اما با استفاده ازدانش تحلیل معکوس (نگاه کردن به وقایع ونتیجه گیری ) می توان استنباط کرد که این نگاه درست است و هرچه امریکا از بابت کره شمالی ، عراق و مسئله هسته ای ایران ارامش بیشتری کسب کند انرژی بیشتری برای حل اختلافات اقتصادی خود با چین دارد .

2- اهرمهای اقتصادی :

جدای از اهرمهای سیاسی چین قدرت بسیاری برای فشار اوردن به امریکا در عرصه اقتصادی دارد .
این کشور دارای بالاترین ذخایر ارزی دلار در جهان است که چیزی در حدود رقم افسانه ای هزار میلیارد دلار می باشد که تنها تبدیل قسمتی از ان به ارزهای دیگر یا طلا موجب تضعیف شدید دلار خواهد شد . مدت زمان بسیاری است که مقامات بانک مرکزی چین گاه و بیگاه دم از تغییر ذخایر ارزی (Reserve diversification) خود می زنند و هر بار نیز دلار با موج نزولی خود به این سخنان واکنش نشان می دهد .
به عنوان نمونه تضعیف شدید دلار در روز 24 نوامبر 2006 (جمعه شکرگزاری ) بدنبال سخنان رئیس بانک مرکزی دال بر تبدیل مقدار از دلارهای موجود به دیگر ارزها بود .
تاثیر چین بر ارزش دلار به حدی است که بعضی از تحلیلگران پا را از مرز عقل فراتر گذاشته اند و اینگونه می اندیشند و می نویسند که ارزش دلار در چین تعیین می شود .
البته که این دید اشتباه است اما تاثیر ساستهای بانک مرکزی چین بر دلار را نمی توان انکار کرد .

چشم انداز :

به اعتقاد من با توجه به حل شدن نسبی مسئله کره شمالی و یا حداقل متفق القول شدن امریکا و چین در این داستان در صورتی که بر سر مسئله ایران نیز چینی ها و امریکاییها به تفاهم برسند و یا این مسئله بنوعی حل شود و به عبارت دیگر این اهرم چندان اهرم پرقدرتی برای چینی ها نباشد که احمال ان نیز چندان دور از ذهن نیست امریکاییها با فراغ بال جنگ اقتصادی خود با چین را شروع می کنند و احتمالا از ایجاد تعرفه بر کالاهای چینی شروع خواهند کرد و چینی ها نیز برای تلافی جویی دلار های خود را خواهند فروخت و انرا ارزان می کنند و از انجایی که امریکا چندان نگران این موضوع (کاهش ارزش دلار )نیست احتمالا بازنده نهایی چین خواهد بود و دلار و نه امریکا .
چاپ شده در روزنامه دنیای اقتصاد
www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=37447